Titanik'te hayatta kaldığı için cezalandırılan bir Japon olmak istemezdim. Masabumi Hasono, hayatını başkaları için feda etmek yerine bir filikaya bindiği için Japon toplumu tarafından hem itiliyor hem kakılıyor hem 3. sınıf insan muamelesi görüyor. Harakiri yapması beklenen adam yıllar boyunca görmezden gelindikten sonr, meselenin soğumasıyla affediliyor.
Japon toplumunda Hasono örneği tek değil. Toplumsal değerler söz konusu olunca Japon töresi, yaşatmayı değil öldürmeyi önceliyor. Kötülüğün asgari ölçüde dengelenmesi için geliştirilen töreler modern dünyayı da kucaklıyor. Onur kavramına yüklenen anlam az sayıda kimsenin hayatına son verecek kadar katı iken, bu sayede kurtarılan hayatlar ve üstün kalan değerler karşısında yok hükmünde. Haliyle haysiyet, şeref, onur, gurur gibi kavramların yaşadığı toplumlarda Toyota, Mutsibishi, Sony gibi kurumlar ortaya çıkıyor.
Refik Tırpan ALTAY