Çocuk duvardan atlarken karnını yarmış. Olaydan birkaç gün sonra abisi yanına yaklaşıp kendisine, "Napıyon lan karnıyarık?" diyerek sataşmış.
Mizah insanlık tarih kadar eski bir insani ihtiyaç, insani bir meleke. Mizah futbol gibi müreffeh toplumlarda da, zayıf ve fakir toplumlarda da hatta işgal altında, üzerine bombalar yağan insanların yaşadığı toplumlarda da hayatın vazgeçilmez bir unsuru. Mizah geniş ve rahat zamanlarda eğlenmek için kendisine başvurulan bir araç olduğu gibi dar zamanlarda da zaman ve mekanı açan, genişletem, duygudurumumuzu tekrar kontrol altına almamızı sağlayabilen de bir araç.
Elitler, şehirliler köylü ve cahillerin ipe sapa gelmez halleriyle eğlenirken köylüler de şehirli alışkanlıklarının tuhaf taraflarıyla eğlenirler. Öğretmenler öğrencilerinin halleriyle eğlenirken, öğrenciler de öğretmenlerinin taklitleriyle eğlenirler. Elitin teknoloji ve ilim üretmesi gerekirken köylünün de üretime tarımla katılması gerekir. Dengeyi sağlayacak unsurlardan biri mizahtır.
Fiziksel acı yaşanırken bağırmanın veya küfür etmenin yaşanan acıyı azaltmayı sağladığını ortaya koyan çalışmalar var.* Aynı şekilde gülmenin de acı eşiğini yükselttiğini iddia eden çalışmalar da var.** Mizahın, esprinin hangi anda, hangi ortamda yapılacağını belirlemek de bu konuda çok önemli. Dan derken dun demek, sap yeyip saman çıkarmamak için mizahın zamanlaması, dozajı, espri yapılırken seçilen kelimeler veya davranışlar bir dikkat ve zeka meselesi.
Refik Tırpan ALTAY
Kaynak:
*https://www.wired.com/story/the-science-of-why-swearing-physically-reduces-pain/
**https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rspb.2011.1373