Her İşin Osman'ı

HER İŞİN OSMAN’I
Yatırım tavsiyesine mi ihtiyacınız var, aracınızın amortisöründen ses mi geliyor, perdenizin kornişi mi düşmek üzere, acilen süt sağım makinesi mi lazım oldu, yoksa buğday stokunuz var ve buğdayınızı satmak mı istiyorsunuz? Hadi durmayın, Osman’ı arayın.

Her İşin Osman’ı kimdir? Her İşin Osman’ını tanımlamaya tek bir sıfat yetmez. O tüm su birikintilerinin yüzeyinde gezinebilen bir lotus çiçeği gibidir. Osman, her türlü suda yüzebilse de derinlere pek dalamaz. Bu, esasında her mesleği niteleyebilen bir Osman’ın hikayesidir. Öyle sıradan çinko karbon Osmanlarla karıştırılmamalıdır. Etrafındakiler Her İşin Osman’ını gördüğünde onu kolundaki birden fazla bilezikten tanır.

Osman her kültürde karşılığı olan bir tiplemedir. İngilizce’deki karşılığıyla "Jack off all trades" deyimi yani "Her İşin Jack’i", elinden her türlü iş gelen manasında kullanılır. Deyimin uzun versiyonu ise "master of none" yani "hiçbir işte uzman değildir" şeklinde devam eder. Neyse biz Konunun Osmanı’na* dönelim.

Osman, kendisine gelen bir iş teklifine asla hayır demez. Onu şaşırtmak, ona tuhaf bir iş vermekle sağlanamaz. Bazı Her İşin Osman’ı serbest meslek erbabı olarak tanıtır kendisini. Onlar, bu türün en şeffaf varyantlarıdırlar. Bu türün çocuklarına, "Babanız ne iş yapıyor?" diye sorulduğunda onlar kesinliği mümkün olmadığından akıllarına gelen ilk işi söylerler.
Her İşin Osman’ının mutlaka büyük bir tamir çantası bulunur. Sıradan tamir tadilat meraklılarından farklı olarak onun kaynak ve lehim makinesi, yedekte tuttuğu kapı menteşeleri ve atmaya kıyamadığı sağdan soldan artırdığı sayısız yedek parçası vardır. "Ya abi, ne gerek var yetkili servise." deyip eşyanızı bozabileceği gibi çok masraflı işlerinizi kısa yoldan da çözebilir. Osman, yapılan her işte üçüncü halin her daim mümkün olduğuna iman edilen inanç sisteminin iş bilir zannı doğuran elçisidir. Üçüncü, daha kolay, daha kestirme yol… Bu inanç, tam eylemi beraberinde getiremese de fikir güzeldir.

Her İşin Osman’ı olmak her türlü ticarette eser miktarda bir paya sahip olduğunu bilmektir. Ölümüne komisyoncu ve işbirlikçidir. Misal, birinin telefonunun ekranındaki bir çatlağı gördüğünde hemen telefoncu arkadaşını arar ve fiyat alır. Sonra kendi komisyonunu ekler ve kurbana dostane bir fiyat teklifi sunar. Arabanı satarsın, Osman yanında biter ve "Neden haber etmedin, ben onu iyi bir fiyata okuturdum." der. En sevdiği cümle kalıbı "Bana bırak, çözerim."dir. İş yapılmaz, çözülür. "Hey Osman, cenazemiz için brandaya ihtiyacımız var?" Osman, brandayı çözer! Osman’ın her sektörden tanıdığı, selamlaştığı birileri vardır. Şart değildir ama Her İşin Osman’ının en makbulü teklifi kendisi sunandır. O harika angarya işler galaktikasının kadrolu alaylısıdır. Aman ha bu muhteşem bir Osmanlık olarak algılanmamalıdır. Osman’ın çoğu işi yarımdır. Müthiş girişkenlik, soluk bir sonla noktalanır. Amaca hizmet vardır ama amaç Osman’la ve zamanla biraz anlamını yitirmiş olabilir. Her işten anlar ama hiçbir işin ustası değildir. Fırsatlar ve fiziki işler dışında okuma yeteneği azdır. Her İşin Osman’ı genelde garibandır ve günübirlik çözümlemelerle hayatta kalır. En büyük korkusu bir konuda, tek bir konuda uzmanlaşmaktır.

“Ne iş olsa yaparım.” cümlesini tarihte ilk kez Her İşin Osman’ı ırkının dip dedesi kurmuştur. O kadim insandan beri gayret ve sebat kol kola girip tüm Her İşin Osmanları'nı yaşatmıştır. İşte o gün bugündür hiçbir sorun çözümsüz kalmamalıdır. Osman gelir ve sorunu çözer.

*Ferhan Şensoy’un yazıp canlandırdığı Varsayalım İsmail karakterinin yancısı Osman’a takdığı lakap, bu yazıda bahsi geçen Osman türünün bir üyesi.
Behzat MALÚMAKA