Endemik Tedbir Türleri

Henüz yaşanmadan yaşanabilmesi muhtemel durumlar hakkında, hazırlıksız yakalanmama adına oluşturduğumuz kurgulara tedbir diyoruz. Rasulullah’ın tebliğ metodunu anlamamız açısından siyasi manada örgütleniş biçimi, bunun örnekleriyle doludur.

Karmaşık bir yapıyı çarpanlarına ayırabilecek bir işletime sahip mekanizma, tabi bir şekilde, o çarpanlarla yeni bir denklem de oluşturabilir. Uzun bir süre okuma yapan kimse yazma isteği duyar. Duyulan istek bir yana, esasen onu bu işe mütekabil kılan, okuyabiliyor olmasıdır. Ne ile uğraşırsak uğraşalım o işe “ihtiyatlı olmak” açısından bakıldığında hissikablelvukudan daha aşkın, sarahaten mevcut, esasen son derece fiziksel meydana gelen, inanmayan yahut tecrübe açısından ham olanın ağır göz kaslarıyla takip ettiği için bağları keşfetmeye muktedir olamadığı, farkına varıldığı taktirde tersine çevrilebilir, hem kurucu, hem yıkıcı tarafları olan bir başka yetenek çeşidi ortaya çıkar. Tersine çevirebilme yeteneği yeni bir kurgu yapma açısından önemlidir çünkü tedbir almak dünya işlerinin nasıl yürüdüğü ile alakalıdır.

Düştüğümüz bu arz basamağına sağlam basmadan semalara nasıl sıçrarız?
Avrupa’da bir şirketin finans bölümünde çalışan bir arkadaş, çalıştığı şirketin bir işe girmeden önce finansal manada aldığı tedbirlerden bahsederken, tamanlanmış işlerde edinilen verilerinden yola çıkarak, örneğin; işçilerde yaşanabilecek yaralanma, ölüm durumlarında o işçilere ve ailelerine ödenecek tazminattan tutalım oluşabilecek hastane masraflarına, meydana gelebilecek eleman eksikliğini tamamlama adına ekibe sonradan katılacakların temininden dövizin işin tamamlanma sürecinde yaşabileceği dalgalanmalara kadar, çok iyimser olmayan tahminlerle -ki bu tahminlerin gerçekçi olduğunu düşünüyorlar- bir çok tedbirle donatılmış parametrelerle bütçe hazırlandığını söylüyor. Hayret! Tuzu kupkuru olan bir firma, neden ayrı ayrı, küçük-büyük bütün işlerde bu hesaplamaları yapar? Görülüyor ki “-mış gibi” yapamayacak kadar işe verilen ciddiyet ve matematik bilme hali, bütün işlerde tedbirli davranmayı gerektiriyor. Bu tip çalışan sistemlerde, olağan, basit süprizlere yer yok. Tedbir yolun kendisi haline gelmiş.

Bu sistemleri en azından varoluşları açısından kabul etmeliyiz. Mesela, pikniğe gitmeden hava durumuna bakmak, tedbir almanın en basit örneklerindendir. Hayata bu tarzda bir bakış elde edilemediğinde, tedbir almanın en basit şekli dahi bilindiği halde nadir uygulanır. Iskalandığında üzerimize pislik yağdıracak bu tedbir konusu, ciddiye alındığı taktirde on adımda on iki adım attıracaktır.

Bu coğrafyanın sakinleri, buralara has tedbirleri öğrenmelidir. Ne tür tedbirler bizim buralara özgüdür? Örneğin, fitne-fesat konularında kemik hale getirdiğimiz bize has bir çok usul var. Sosyal medyanın ön ayak olduğu sanal kültür, iş yapış tarzımız, yalana bakış açımız; aileye, anne babaya, akrabaya karşı tutumumuz, konuşma tarzımız, çalışmalardan çok kişileri irdeleyişimiz, günlük diyaloglarımız, dedikodunun büyük oranda tünediği alanlar/araçlardır. Komşunun, o kadar da varlıklı olduğunu tahmin etmememize rağmen aldığı yeni model gıcır aracın içimizde bıraktığı ukdeden, iş ortağımızın daha çok saygı görmesinden dolayı canımızı cızlatan, aklımızı tuhaflaştıran falsolu yapıdan bahsediyorum.
Boyumuzun güdük kalmasına sebep olan hasetin, kibrin, fitnenin sürekli cereyan ettiği bir ortamda, mesela, gıybet edenlerle bir araya gelmemeye çalışabiliriz. Eşe, dosta, akrabaya sırt dönmekten ziyade, kendimizde daha yüksek bir hali sabit kılarak, kısmi sert, klas, kolay bozulmayacak bir tavır takınabiliriz. Günümüzü çalışmak, üretmek, faydalı olmak adına organize edebilir, şeytan ile başlayan yaratılış hikayemizi sık sık hatırlayabiliriz. Tüm kuru uğultulara rağmen işimize bakabiliriz. Adımlarımızı ölçebilir, zamanın ötesine kavuşabiliriz.

Behzat MÂLUMAKA 06.07.2018 (Proje 99)