Neyi, Neden, Nasıl Yaparsın?

Dükkanına her zaman uğrayan dayının sakalının uzunluğu, zihnini meşgul eder hale gelmişti. Bu adam gece uyurken sakalını yastığının altına mı koyuyor üstüne mi? Böyle uzun bir sakala sahip olmanın günlük hayatta apayrı ayarlar yapmayı gerektirmesi lazım. Bir gün dayanamadı, dayıyı denk getirip sordu: "Dayı, sen gece uyurken sakalını yastığın altına mı koyuyorsun üstüne mi?". Dayının daha önce üzerinde hiç düşünmediği bu sorunun cevabı ne ola ki? Soruya cevap veremeyen dayı, ona "Bu sorunun cevabını arayacağım bu gece." dedi. Ertesi gün uykusuz kaldığı belli olan dayı, "Yeğenim sen bana ne yaptın? Bütün gece uyuyamadım. Sakalı yastığın altına mı koyuyorum üstüne mi, diye düşüne düşüne kaçırdım uykumu." dedi.

Fıkra bu ya, neden ve nasıl yaptığını daha önce hiç düşünmediği hatta yapıp yapmadığını dahi bilmediği bir davranışını düşünmek zorunda kalan adamın, bir gece de olsa uykusunun kaçması son derece normaldir. Öte yandan eğer bu davranışı düşünmek uykusunun kaçmasına sebep oluyorsa buna sebep olan şey kilit bir şeydir.
Basit insan, varlığına bir tehdit gelmedikçe davranışları, alışkanlıkları ve başkası hakkında düşünmez, düşünemez. Düşünse de, bu düşünce sürecinin doğru verilerle ilerlemesi neredeyse imkansızdır. Çünkü düşünmek de ince ince örülmüş eğitim süreçleriyle uzmanlaşılan bir yetenektir. Şampiyonlar Ligi'nde top koşturan bir oyuncuyla amatör ligde oynayan futbolcunun topa vuruşundaki, atağa kalkışındaki fark gibi...

Şampiyonlar Ligi'nde top koşturan bir futbol takımının oyuncusu olmanın kolay olacağı düşünülmesin. Böyle bir takımın en düşük profildeki oyuncusunun bile kullandığı kramponun verimi, yeme içme düzenindeki protein oranı, uykusundaki dinlenme verimi istatistiklerle takip edilir. Real Madrid’in 15 kez Şampiyonlar Ligi kupasını kaldırmasını sağlayan birçok unsurdan biri teknik adamından masörüne, otobüs şoföründen aşçısına, takımın bütün personelinin hemen hepsinin böyle bir disiplin olmadan başarılı olunmayacağına inanmasıdır.

Neyi, neden, nasıl yapacağını doğru düşünüp bir sonuca varmak ve bunu gerçekleştirmek de bir kültür ve eğitim işidir. Velev ki konu sakal olsun.
Ahmet A. KEFENOĞLU