Hem Sağır Hem Dili Var

Bir filmde kızının suya düşen işitme cihazını sudan çıkarıp denemek isteyen baba, kızını kendisinden uzaklaştırır ve ona seslenir. Ona seslendiği anda kız dudağını okur ve ne dediğini anlar. İkinci denemede ağzını kapatarak seslenir. Bu kez de adamın oğlu, kız kardeşine, babasının ne söylediğini dudağından okuyabileceği şekilde söyler. Durumu fark eden baba oğlunu bir temiz sopalar.

Bir bilginin doğru olup olmadığını sınamak isterken kullandığımız testlerin, yöntemlerin, ölçülerin geçerli olduğunu nasıl anlayacağız? Somut işlerin yapıldığı alanlarda çeşitli ölçüler, bize yaptığımız işin doğru / yanlış ya da ne kadar doğru ne kadar yanlış olduğunu, ne kadar verimli olduğunu gösterirken zihnimizde dönüp duran "işlerin", düşüncelerin bize ne kadar faydalı olduğunu, bunların doğru mu yanlış mı olduğunu nasıl anlarız?

Kızının işitme cihazının çalışıp çalışmadığını anlamak isteyen baba ilk seferde yanlış bir yöntem kullandı, ikincisinde de doğru bir yöntemde araya giren paraziti geç fark etti. Üçüncü denemede cihazın çalışmadığını anladı. Günlük hayatta zihnimizde dönüp duran, gerek kendimize gerek yek diğerine dair düşüncelerimizde örnekteki baba gibi bir ölçme değerlendirme yöntemimiz yoksa boşa giden 3, 5, 10 saat belki bir ömüre yazık değil mi?

Ahmet A. KEFENOĞLU 31.10.2019 (Proje 99)