Kapalı Sistemde Nazar Aygıtı
Bir ortaokul öğrencisinin sene başında ciddiyetini gördüğü öğretmenini zamanla tanıyıp şımarıklık etmeye başlaması öğretmenin küçük küçük verdiği tavizlerle ortaya çıkar. Öğretmenin bunu farkedip ciddiyetini ortaya koyduğu ana kadar bu öyle devam eder. Peki öğrencin şımarıklık-yaramazlık yapabileceği ve bundan dolayı bedel ödemeyeceği zannına eriştiği, buna ilk kez ayıktığı an nasıl bir duygudurum yaşamıştır?
Dışarıdan bir bilgi akışı olmadan kapalı bir sistemi çözmek imkansızdır. Dünyaya dair algımız dahil olduğumuz, parçası olduğumuz sistem kadar geniştir. Dışarıdan gelen bir bilgi kırıntısı olmadıkça şımarıklık edemeyiz. Sistemin sunduğu aygıtların sadece sistem içinde kullanılabileceğine dair algı yanlışı insanı yine sistem içinde tutar.
Dünyada insana verilen, sistemin dışına dair algısını oluşturan aygıtlardan biri nazardır. Nazarın eşyayı bükücü gücü sisteme hakim olmaya hem de dışarıda olan bitene erişmeye izin verir. Şimdilerde ayna nöronlar gibi aygıtların ve emergence gibi hadiselerin keşfiyle berraklaşan nazarın insanı mezara koyabileceği bilgisi zamane tabiriyle insanlığı 2.0 versiyonuna taşıyabilir.
Refik Tırpan ALTAY