Dilin Sihrine Dair

"Sana yalvarıyorum." dendiğinde gerçekte bu bir yalvarmadır. Kişi bunu söylediğinde yalvarma eylemini gerçekleştirmiş olur mu? "Sana selam veriyorum." dendiğinde selam verilmiş olmayacağı gibi "Yalvarıyorum" dendiğinde bu o eylemi içinde taşımıyor. Yalvarmanın temel unsurları nelerdir? Aşırı duygu yüklü bir şekilde bir şeyin talep edilmesi. Bir şeyi talep ederken aşırılık katıldığında buna yalvarma denir.

Günlük hayatın hemen her yerinde görülebilebek bu tip cümleler, söylendiğinde bir eylemi yerine getirmiş oluyor aslında. "Teşekkür ederim." dediğinizde muhatabınıza minnettar olduğunuzu ifade edersiniz. Şimdi bunu dilin doğal bağlamından çıkarıp dilin sihir etkisine bakalım. Birini bir işi, bir eylemi yapmaya veya yapmamaya ikna etmek kullanılan dilin sayesindedir. Diplomasi gibi dev bir alanın önemli konu başlıklarından biridir, ikna. Koca bir devletin, bir ülkenin bir işi yapmaya ikna edilmesi...

Frege, bugünkü Python, C++ gibi dilleri görseydi ne düşünürdü acaba? Başlangıçta balistik hesaplamalar yapmak için, şifreli mesajları çözmek için kullanılan makineler bugün milyarlarca insanın hayatına çok hızlı, çok kolay çözümler ve problemler getiriyor.

"Yüksek teknolojiyi sihirden ayıramazsınız." cümlesi üzerine, dünyanın son yüz yılında, tekrar tekrar düşünülüyor. Fakat sihri de teknolojiyi de üreten aynı şey, dil, yani "parole".
Refik Tırpan ALTAY